مطالعه خصوصیات اکوفیزیولوژیکی و جنبه های زراعی کشت کاسنی پاکوتاه cichorium pumilum jacq ) در شرایط مشهد

چکیده یکی از گونه های یکساله با ارزش دارویی است. در راستای (cichorium pumilum jacq.) کاسنی پاکوتاه اهلی کردن این گونه و به منظور بررسی برخی خصوصیات اکوفیزیولوژیکی آن، مطالعاتی در سه بخش رویشگاهی، 1386 انجام شد. مطالعات رویشگاهی مشخص نمود دوره گلدهی کاسنی – آزمایشگاهی و مزرعه ای طی سالهای 1389 پاکوتاه از اواخر فروردین تا اواسط اردیبهشت ماه است و گیاه با استراتژی جوانه زنی سریع و تنظیم طول چرخه زندگی، بقاء خود را در رویشگاه تضمین نموده است. مطالعات آزمایشگاهی جوانه زنی بذور کاسنی پاکوتاه در 11 تیمار دمایی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار صورت گرفت. نتایج منجر به تعیین درجه حرارت های کمینه، بهینه و بیشینه 40 درجه سانتی گراد شد. مطالعات زراعی بصورت چهار طرح آزمایشی طی دو / 23 و 8 /6 ، 2/ جوانه زنی به ترتیب 3 سال زراعی شامل بررسی اثر تاریخ کاشت ( 3 اردیبهشت ، 20 شهریور و 10 آبان 1386 )و تراکم های مختلف کشت ( 10 20 و 40 بوته در متر مربع ) بصورت طرح کرتهای خرد شده با سه تکرار و سه طرح آزمایشی شامل اثر تاریخهای کشت ، بهاره (اول فروردین، اول اردیبهشت و اول خرداد 1387 )، اثر کودهای دامی و شیمیایی ( 1386 ) و اثر بقایای آنها در سال 20 و 30 تن در هکتار، مخلوط کودهای شیمیایی پرمصرف، 10 ، بعد ( 1387 ) با هفت تیمار شامل کود دامی به میزان 10 و 20 تن کود دامی+ مخلوط کودهای شیمیایی و شاهد در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شدند. نمونه برداری ها از مرحله ساقه دهی شروع و به فواصل زمانی دو هفته در چهار نوبت با اندازه گیری و محاسبه صفات سطح برگ، وزن خشک برگ، ساقه، گل آذین، وزن خشک بخش هوایی و بذر ، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبی و ترکیبات فنولی برگ و ساقه انجام شدند. در مطالعه مراحل رشد کاسنی پاکوتاه در شرایط مزرعه مشخص شد که مرحله رشد رویشی، طولانی ترین مرحله رشد آن بود و گیاه برای کامل کردن چرخه زندگی به حدود 3000 درجه روز رشد نیاز دارد. نتایج طرح اثر تاریخ کاشت و تراکم( 1386 ) نشان داد که تاریخ کاشت اثر معنی داری بر وزن خشک برگ، ساقه و گل آذین داشت. بررسی تاریخ کشت های بهاره نشان دادند که برداشت دو چین امکان پذیر و کشت زودتر بهاره ارجحیت دارد. تاریخ کشت اول خرداد بیشترین و اول فروردین کمترین میزان ترکیبات فنولی برگ را داشتند. در مطالعه اثر کودهای دامی وشیمیایی و اثر بقایای آنها، تیمار های کودی بر اکثر صفات اندازه گیری شده تاثیر معنی داری نداشتند اما بقایای دو تیمار کود دامی زیاد، میزان تر کیبات فنولی ساقه را افزایش دادند. بر اساس نتایج حاصله ، بنظر می رسد کاسنی پاکوتاه بعنوان یک گیاه یک ساله زمستانه، برای کشت وکار در شرایط اقلیمی مشهد مناسب است.